wtorek, 20 września 2011

Wszystko o Gekonach Lamparcich

Nazwa łacińska - Eublepharis macularius
Nazwa polska - Gekon lamparci, eublefar lamparci
Nazwa angielska - Common Leopard Gecko
Nazwa niemiecka - Leopardgecko, Pakistanischer Fettschwanzgecko
Nazwa czeska - Gekončík noční
Rozmiary - do 28cm
Długość życia - Nawet ponad 20 lat
Aktywność - nocna
Temperatura - 25-30°C w terrarium, około 35-40°C na wyspie ciepła, w nocy temperatura pokojowa
Wilgotność - około 50%
Pokarm - zwierzęcy
Polecany - dla początkujących
Dymorfizm płciowy - widoczny
Stan prawny - CITES: NIE UE: NIE Rejestracja: NIE (stan na 16.05.2010)
Synonimy - Cyrtodactylus macularius, Eublepharis fasciolatus, Cyrtodactylus madarensis, Eublepharis gracilis, Eublepharis cf. macularius
Występowanie - Afganistan, Pakistan, Indie (Rajasthan, Ajmer, Madar foot hills), Irak, Iran
Uwagi - Jedna z najbardziej lubianych i popularnych jaszczurek, którą z czystym sumieniem można polecić początkującemu terraryście.



Informacje wstępne

Gekon lamparci to jaszczurka bijąca wśród terrarystów rekordy popularności. Składa się na to niewątpliwa uroda tego zwierzęcia, niewielkie rozmiary a co za tym idzie – wymagania „lokalowe”, łagodność i łatwość oswajania się. Zwierzęta dostępne w handlu pochodzą z hodowli w niewoli, są niedrogie (pomijając wyszukane odmiany barwne) i niekłopotliwe. Nic więc dziwnego, że gekon lamparci ma tylu wielbicieli zarówno wśród początkujących jak i zaawansowanych hobbistów. Jedyną wadą gekona lamparciego jest nocny tryb życia, co sprawia, że przez większość dnia obserwujemy puste terrarium. Jest to więc dobre zwierzątko dla osób przebywających większość dnia poza domem – po powrocie zawsze znajdą chwilę by poobserwować swoich podopiecznych i zająć się nimi. Jednak każdy, kto nie wymaga by w terrarium cały dzień tętniło życie, będzie zadowolony z tej uroczej jaszczurki.

Na wolności gekony te zamieszkują suche, skaliste i trawiaste obszary Azji. Należą one do tak zwanych „gekonów powiekowych” - w odróżnieniu od większości innych gekonów ich oczy wyposażone są w ruchome powieki, gekony te śpią z zamkniętymi oczami. Nie są wyposażone w przylgi i nie potrafią, tak jak toke czy felsumy, wspinać się po gładkich powierzchniach – jeśli chcemy by mogły wykorzystać ścianki swojego terrarium do wspinaczki, musimy im to ułatwić poprzez odpowiedni wystrój. Podstawowa barwa ciała jest żółto-szara z licznymi czarnymi bądź brunatnymi cętkami. Łapki niezbyt długie o delikatnych palcach, budowa łap wskazuje na naziemny tryb życia. Głowa jest dość duża, dobrze wyodrębniona od ciała, o wyjątkowo pięknych, nieco skośnych, ciemno zielonych oczach. Ciało pokryte licznymi drobnymi łuskami, na części grzbietowej występuje także łuski większe, guzełkowate. Cechą charakterystyczną gatunku jest bardzo gruby ogon, podzielony na wyraźne segmenty i służący zwierzęciu do magazynowania substancji odżywczych, które mogą być wykorzystane w czasie głodu. Dobrze odżywione i zdrowe gekony mają zawsze gruby ogon.


Czy kupić gekona?

Gekon lamparci jest ładną i niekłopotliwą jaszczurką, która przy dobrej opiece zamieszka w twoim domu na długie lata (zwykle kilkanaście lat). Jednak mimo, że gekon nie wymaga wiele czasu i zachodu, z racji swojego długiego życia nie nadaje się dla osób, które szybko nudzą się zwierzęciem. Przede wszystkim zastanów się, czy codziennie przez kilkanaście lat, będziesz mieć chęci, by gekona nakarmić, zmienić mu wodę na świeżą, posprzątać terrarium, dbać by zawsze działało ogrzewanie i oświetlenie. Raz na jakiś czas warto też znaleźć chwilę, by dokładnie obejrzeć podopiecznego i skontrolować jego stan zdrowia. Pamiętaj, że większość czasu, gdy będziesz mieć okazję obserwować gekona, będzie on spał lub wylegiwał się – gady prowadzą dość leniwy tryb życia, a to dodatkowo jest zwierzę o aktywności nocnej. Jeśli jesteś osobą odpowiedzialną i systematyczną i z biegiem czasu przywiązujesz się do swoich zwierząt a nie nudzisz nimi nic nie stoi na przeszkodzie by kupić gekona.

Jeśli zdecydowałeś się na zakup gekona najważniejsze jest przygotowanie terrarium. Dla młodej jaszczurki możesz przygotować proste, małe terrarium a do większego przenieść ją, gdy podrośnie. Możesz też od razu umieścić gekonika w dużym terrarium, ale będzie ci ciężej go obserwować, musisz także zwrócić baczną uwagę czy młody gad radzi sobie z odszukaniem wody, pokarmu i wapnia. Jeśli kupujesz podrośniętego lub dorosłego gekona, umieścisz go od razu w terrarium docelowym. Pamiętaj, żeby najpierw przygotować terrarium, dopiąć wszystko na ostatni guzik, a dopiero później kupić jaszczurkę.

Terarium


1) Szkło

Terraria wykonane w całości ze szkła stanowią jedno z najczęściej spotykanych rozwiązań. Materiał ten może być stosowany do zbiorników o dowolnym biotopie gdyż jest w pełni odporny na działanie wysokiej wilgotności. Z drugiej strony w przypadku dużej różnicy temperatur na zewnątrz i wewnątrz zbiornika tafle szklane bardzo często ulegają pęknięciu co wiąże się z kłopotliwą wymianą całej szyby.
Szkło doskonale nadaje się do małych jak i średnich terrariów, jednak w przypadku dużych zbiorników znacznie ogranicza ich funkcjonalność. Kruchość, podatność na uszkodzenia oraz ciężar szklanych zbiorników utrudnia ich przemieszczanie, dlatego też szkło ma zastosowanie jedynie w przypadku sporych i „stacjonarnych” terrariów, np. wkomponowanych w architekturę pomieszczenia. Dodatkowo w przypadku większości gadów, a zwłaszcza tak bardzo aktywnych jak agamy brodate, niezbędnym krokiem będzie zabudowa większości ścian nieprzezroczystym materiałem, gdyż w przeciwnym wypadku zwierzęta będą cierpiały z powodu braku możliwości ukrycia się przed wzrokiem opiekuna a przede wszystkim będą uszkadzały pyski o „niewidoczne” i niemożliwe do zlokalizowania ściany.


ZALETY  i WADY

- Estetyczne
- Kosztowne
- Wodoodporne
- Ciężkie
- Łatwe w czyszczeniu
- Podatne na uszkodzenia
- Daje możliwość wyboru miejsca prześwitu i obserwacji zwierzaka z ustalonej strony
- Trudne w demontażu i naprawie
- Słabo izoluje od warunków zewnętrznych
- Podatne na działanie wysokich temperatur
- Mało funkcjonalne w przypadku przenośnych konstrukcji
- Problematyczne umocowanie stałych elementów wyposażenia jak np. oświetlenie
- Trudne mocowanie cięższych elementów wystroju bezpośrednio na powierzchni ścian




2) Płyta OSB
Terraria z OSB z oszkloną przednią ścianą stanowią tanią i bardzo ciekawą alternatywę dla zbiorników wykonanych z innym materiałów. Płyty w przeciwieństwie do szkła można zastosować w terrariach o dowolnej kubaturze, przy czym umiejętnie zaprojektowany zbiornik np. z wykorzystaniem dodatkowego stelaża do montażu ścian, może być w prosty sposób zdemontowany co istotnie podnosi zwiększa funkcjonalność pomieszczenia. W handlu występuje kilka rodzajów płyt OSB i przy zakupie należy wybrać płyty lakierowane, które zabezpieczone są przed wilgotnością. OSB podobnie jak inne materiały drewniane bardzo dobrze izoluje wnętrze terrarium od warunków panujących na zewnątrz i przykładowo w połączeniu z wystrojem ze styropianu świetnie utrzymuje temperaturę, co pozwala na wykorzystanie mniej intensywnego ogrzewania.
O ile pod względem parametrów technicznych i funkcjonalności płyty OSB mają niemalże same zalety, o tyle ich walory estetyczne pozostawiają wiele do życzenia. Z tego też powodu terrarium z czystej płyty OSB bez okleiny zewnętrznej nie stanowi elementu dekoracyjnego w mieszkaniu.

ZALETY  i WADY

- Niski koszt materiałów
- Mało estetyczny wygląd
- Wodoodporne (przy zabezpieczeniu łączeń)
- Duży ciężar
- Dobrze izoluje od warunków zewnętrznych
- W dużych terrariach nie usztywnione płyty łatwo się odkształcają pod ciężarem
- Łatwy montaż oświetlenia
- Stosunkowo trudne w sprzątaniu
-Stanowi dobre (nierówne) podłoże do montażu (klejenia) ciężkich elementów wystroju
-Funkcjonalne i przy odpowiedniej konstrukcji przenośne.




3) Płyta meblowa
Płyta meblowa stanowi bardzo dobre rozwiązanie dla osób ceniących sobie estetykę wykonania. Różnorodność wzorów jak i wariantów kolorystycznych dostępnych na rynku płyt, pozwala na dostosowanie terrarium do aranżacji pomieszczenia lub nawet wkomponowanie zbiornika w umeblowanie. Niestety w kwestiach funkcjonalności płyty meblowe ustępują OSB, gdyż są bardzo podatne na działanie wilgotności i nawet u jaszczurek zamieszkujących suche środowisko rozlana woda może doprowadzić do wypaczenia materiału. Z tego też powodu płyty wykorzystywane do budowy terrariów lub też adoptowane do tego celu stare meble, należy pomalować od wewnątrz kilkoma warstwami lakieru ekologicznego oraz zadbać o zabezpieczenie łączeń przed dostaniem się wilgoci, np. z zastosowaniem silikonu. W porównaniu do OSB płyty meblowe są również dużo mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne przykładowo zarysowania.

ZALETY  i WADY

- Dość niski koszt materiałów
- Duży ciężar
- Duża różnorodność wzorów i wariantów kolorystycznych
- Wrażliwe na działanie wysokiej wilgotności
- Bardzo estetyczny wygląd
- Łatwe do zarysowania
- Dobrze izoluje od warunków zewnętrznych
- W dużych terrariach nie usztywnione płyty łatwo się odkształcają pod ciężarem
- Łatwy montaż oświetlenia
- Niezbyt dobre podłoże do montażu (klejenia) ciężkich elementów wystroju
- Funkcjonalne i przy odpowiedniej konstrukcji przenośne




4) Płyta wiórowa (nielaminowana)

Płyty wiórowe, stanowiące podstawę do produkcji płyt meblowych, nie są zbyt popularnym materiałem do budowy terrariów. Z uwagi na brak pokrycia płyty te są bardzo wrażliwe na wysoką wilgotność, ponieważ bardzo szybko wchłaniają wodę i w skutek tego ulegają wypaczeniu. Jednakże w przypadku terrariów o biotopie pustynnym bądź stepowym można z powodzeniem wykorzystać ten materiał, pod warunkiem że cała powierzchnia wewnętrzna pomieszczenia zostanie pomalowana kilkoma warstwami lakieru ekologicznego, zabezpieczającego drewno przed wilgocią, przy czym należy również pamiętać o dokładnym uszczelnieniu miejsc łączenia poszczególnych płyt. Płyty wiórowe są dużo tańszą alternatywą w stosunku do płyt meblowych. Posiadają również znacznie drobniejszy i mniej kontrastowy wzór niż OSB co zwiększa ich walory estetyczne.

ZALETY  i WADY

- Niski koszt materiałów
- Duży ciężar
- Dość estetyczny wygląd
- Bardzo wrażliwe na działanie wysokiej wilgotności
- Dobrze izoluje od warunków zewnętrznych
- Kruche
- Łatwy montaż oświetlenia
- W dużych terrariach nie usztywnione płyty łatwo się odkształcają pod ciężarem
- Stanowi dość dobre (nierówne) podłoże do montażu (klejenia) ciężkich elementów wystroju
- Funkcjonalne i przy odpowiedniej konstrukcji przenośne




5) Tworzywo sztuczne

Obecnie terraria z tworzyw sztucznych (takich jak np. laminaty czy też plastik), stanowią u nas jedynie ciekawostkę, jednak pojawiło się już kilku producentów oferujących tego typu pomieszczenia, a z czasem ten rodzaj materiału stanie się być może ciekawą alternatywą dla konstrukcji szklanych czy też drewnianych. Terraria z tworzyw sztucznych mają wiele zalet. Podobnie jak szkło są całkowicie odporne na wilgotność oraz łatwe w sprzątaniu. Dodatkowo z uwagi na niewielką masę i wytrzymałość materiału są bardzo funkcjonalne i łatwe w przemieszczaniu. Jednak ze względu na konieczność posiadania odpowiedniej technologii raczej niemożliwe jest samodzielne wykonanie zbiornika hodowlanego z omawianego materiału.


ZALETY  i WADY

- Trwałe
- Ryzyko pęknięcia w przypadku obciążenia
- Wodoodporne
- Elastyczność
- Lekkie
- Niezbyt dobre podłoże do montażu (klejenia) ciężkich elementów wystroju
- Łatwe w sprzątaniu
- Słaba izolacja od warunków zewnętrznych
- Łatwy montaż oświetlenia


Wielkość terrarium  




Terrarium minimum 

- młode - młode gekony lamparcie nalezy trzymac osobno w niewielkich zbiornikach. Dla gekona który waży poniżej 40g najlepszy bedzie plastikowy pojemnik bądź małe terrarium o podstawie dna ok. 30x20 cm. Wysokośc nie niższa niż 10 cm

-dorosły singiel - dorosłe gekony które trzymamy pojedyńczo zadowoli pojemnik lub terrarium o wymiarach podstawy dna 35x25 cm przy wysokości minimum 12 cm. ( gekonów nie trzyma się pojedyńczo, gdyż są to zwierzęta stadne).

-dorosła para - nie polecamy trzymać doroslych gekonów parami, ponieważ zazwyczaj tragicznie kończy się to dla samicy. Jednak jezeli zamierzacie trzymać np. 2 samice w jednym terrarium wymiary, które powinniście im zapewnić to wielkość zbiornika 50x30 przy wysokości nie mniejszej niż 20cm.

-grupa hodowlana 1-2 - dla zestawu gekonów skladającego się z samca oraz 2 samic wystarczy terraium lub pojemnik powinien mieć wielkość dna 50x40 lub 60x30 oraz minimum 20cm wysokości.

-grupa hodowlana 1-3 - jest to jedno z najlepszych rozwiązań jeżeli chodzi o trzymanie gekonów w grupach. Do takiej grupy najlepszym zbiornikiem będzie powierzchnia dna 60x40 a wysokość min. 20 cm.

-grupa hodowlana 1-4 - dla takiej grupu należy przygotować pojemnik o wymiarach 70x40 oraz 20 cm wysokości. W takich pojemnikach trzymamy swoje stada, w których mają się wprost rewelacyjnie.




Oświetlenie UVB – stosować czy nie?

Czytając różne artykuły na temat gekona lamparciego w internecie możesz często spotkać się z opinią, że gekony lamparcie nie potrzebują promieniowania UVB oraz, że ono im szkodzi. Autorzy tych artykułów (lub wypowiedzi na forum) tłumaczą swoją opinię nocnym trybem życia tej jaszczurki. Nocny tryb życia gekona nie ulega wątpliwości. Jednak na wolności, gdzie występują te gekony, słońce dalej świeci, co wcale gekonom nie szkodzi. Zwróćmy uwagę, że zarówno na wolności jak i w terrarium oświetlonym świetlówką UVB, gekon sam decyduje czy chce wyjść ze swojej kryjówki czy woli przeczekać, aż zrobi się ciemno. Zaobserwowałam, że mimo, że gekony spędzają większość dnia w ukryciu, czasem z niego wychodzą i wygrzewają się albo spacerują po terrarium. Zwykle są to krótkie pobyty poza kryjówką. Oczywiście można utrzymać gekona w dobrym zdrowiu nie naświetlając go UVB, ale dla osoby początkującej taka świetlówka może dać większą pewność, że zwierzę się nie zachoruje na MBD (metaboliczną chorobę kości). Istnieją także doniesienia o większej aktywności gekonów i ich lepszym samopoczucie, jeśli zastosuję się ten typ oświetlenia.
Jeśli zdecydujemy się na założenie świetlówki UVB najlepiej wybrać słabą lampę (2% UVB w widmie). Świetlówkę taką nabędziemy w sklepie zoologicznym. W żadnym wypadku nie należy używać lamp nie przeznaczonych dla gadów. Stosowanie Ultravitaluxa (lampy do krótkich naświetleń) mija się z celem, gdyż gekonów nie można zmuszać do przebywaniu na „słońcu:” jeśli tego nie chcą, i nie raz może się zdarzyć, że gekon prześpi sesję. Gekon zawsze powinien mieć w terrarium dostępne ciemne kryjówki i sam decydować, kiedy je opuszcza.
U odmian albinotycznych stosowanie promieniowania UVB może być ryzykowne, gdyż nie posiadają one w skórze barwnika (melaniny) – wszystkie albinotyczne zwierzęta są bardzo wrażliwe na słońce, łatwo dochodzi u nich do oparzeń i dlatego u takich gekonów należy z lamp UVB zrezygnować.

Wielkość terrarium


Wielkość terrarium dla gekona lamparciego to kolejna kwestia sporna. Ostatnio na stronie poświęconej wyłącznie tym gekonom przeczytałam, że w zbyt dużym terrarium gekony stają się dzikie, są chude, małe, źle jedzą. Jest to przesąd dotyczący nie tylko gekonów, ale jaszczurek w ogóle. Ja nazywam to „wygodnymi poglądami”, gdyż łatwo się usprawiedliwić trzymając zwierzę w ciasnej klitce, tym, że w przeciwnym wypadku będzie „źle jadło” albo „nie urośnie”. Oczywiście z prawdą ma to nie wiele wspólnego – na wolności przestrzeń jaką ma do dyspozycji zwierzę nie jest niczym ograniczona, już maleńki, świeżo wykluty gekonik ma do dyspozycji ogrom przestrzeni. Jaszczurki mimo, że są zwierzętami trzymanymi w domu, nie są zwierzętami „udomowionymi”, oznacza to, że naśladując życie i odżywianie się zwierzęcia w jego naturalnym środowisku mamy największą szansę na sukces. Nic też nie stoi na przeszkodzie by zapewnić zwierzętom porządne, duże terraria – im większe, tym lepsze, oczywiście w granicach rozsądku. Ktoś mógłby zapytać, skąd biorą się opowieści o „dziczejących” jaszczurkach. Otóż stąd, że zwierzę, trzymane w małym, izolowanym pomieszczeniu, z ograniczonym dopływem bodźców, po przeniesieniu do dużego, bogato urządzonego terrarium reaguje nerwowością i stresem na nowe miejsce i przestrzeń. Może też częściej salwować się ucieczką, ponieważ ma gdzie uciekać, gdy tymczasem w ciasnym terrarium wolało nieruchomieć na widok intruza. Nie ma żadnego powodu, by zdrowy, silny gekon nie jadł bądź był chudy ponieważ ma duże terrarium – sami pomyślcie, gdyby gekony czy inne jaszczurki bały się przestrzeni, wyginęły by na wolności. Małe terrarium jest tańsze zarówno w wykonaniu(koszt materiałów) jak i utrzymaniu (prąd), można także „upchnąć” więcej takich terrariów na małej przestrzeni, nic więc dziwnego, że takie poglądy bywają popularne. Są one jednak korzystne dla oszczędnych właścicieli a nie ich zwierząt. Wielkość terrarium powinna być dostosowana nie tylko do naszych możliwości, ale i ilości gekonów – im więcej gekonów, tym większy zbiornik. Nie ma żadnego logicznego uzasadnienia dla upychania stada gekonów w zbiorniku o długości 50cm a jeszcze mniejszej wysokości i szerokości, jak to się zdarza. Weźmy pod uwagę, że zwierzęta spędzają w terrarium całe swoje życie i powinny mieć gdzie pospacerować – a spacerować bardzo lubią.

Małe, proste terrarium do wychowu młodego gekona


Jeśli wolimy początkowo odchować malutkiego gekonika w małym terrarium, warto wiedzieć jak powinno być ono urządzone. Takie rozwiązanie ma swoje zalety, gdyż łatwiej nam obserwować ilość pobieranego pokarmu i rozwój gekona na niewielkiej powierzchni. Jeśli chodzi o budowę takiego terrarium, nie różni się ono niczym od terrarium docelowego, poza wielkością oczywiście. Wnętrze jednak urządzamy bardzo prosto – na dno kładziemy ręczniki papierowe, wkładamy jedną kryjówkę, miseczkę z wodą, miseczkę z wapniem i gotowe. Dla urozmaicenia można dorzucić jakiś korzeń. W takim terrarium możemy też odchować potomstwo naszych jaszczurek, jeśli się go doczekamy.

Urządzenie terrarium ekspozycyjnego dla gekonów

Terrarium ekspozycyjne (dekoracyjne) dla gekonów ma dwa zadanie: być przyjemnym i funkcjonalnym „domem” dla naszego zwierzaka oraz niebanalnym elementem dekoracyjnym pokoju. Ze względu na dobro gada, pierwsza kwestia jest ważniejsza, jednak druga jest stanowczo zbyt często ignorowana, w efekcie czego terraria przypominają wyglądem zewnętrznym skrzynkę na ziemniaki. Warto się postarać aby terrarium, zarówno jego wystrój jak i budowa zewnętrzna były dopracowane i estetyczne – w końcu nie tylko sam fakt posiadania zwierzęcia ale i budowa oraz urządzanie jak najpiękniejszych terrariów jest częścią hobby terrarystycznego. Tylko w przypadku zbiorników hodowlanych i do wychowu młodych, szczególnie w hodowlach komercyjnych, mniejszą się zwraca uwagę na wygląd wewnętrzny i zewnętrzny terrarium – liczy się przede wszystkim funkcjonalność i łatwość utrzymania higieny.

Dekoracja ścian


Dekorowanie ścian ma na celu dwie sprawy – uczynienie terrarium zamkniętym, odizolowanym „światem”, gdzie gekon nie będzie stale niepokojony przez dochodzące zewsząd bodźce oraz umożliwienie mu wykorzystania ścian do przesiadywania i wspinaczki, co zwiększa jego przestrzeń życiową. Warto dodać, że terrarium z udekorowanymi ścianami ładniej się prezentuje i nie jest szpecone przez wyglądającą zza tylnej szyby tapetę w kwiatki. Gekon lamparci jest co prawda zwierzęciem naziemnym, ale w odpowiednio przystosowanym zbiorniku będzie chętnie wspinał się. Najprościej zrobić ścianki ze styropianu, który dowolnie można formować, nadając mu kształt półek i występów skalnych, urozmaiconych tunelami i grotami. Gotowe dzieło pokrywamy zaprawą klejową z barwnikiem, dekorujemy kamykami, kawałkami patyków, kory, piaskiem – i gotowe. Ścianki terrarium można także udekorować chropowatym, grubym korkiem czy naturalnym kamieniem. Można udekorować jedynie tylną ściankę terrarium albo wszystkie prócz przedniej. I tu znowu odsyłam do działu Terrarium na forum, gdzie kwestie dekoracji ścian były już wielokrotnie omawiane. Także Album użytkowników może dostarczyć ciekawych pomysłów.



Rośliny w terrarium
 Ze względu na panujące w terrarium warunki, utrzymanie roślin jest dosyć trudne. Wybór ogranicza się praktycznie do kilku gatunków sukulentów - odpornych na przesuszenie i wysokie temperatury. Ze względu na bezpieczeństwo gekonów stanowczo nie powinniśmy sadzić w terrarium roślin z cierniami i kolcami - odpadają więc wszelkie gatunki kaktusów.




Ściółka

Kwestia ściółki u gekonów lamparcich budzi wiele emocji, gdyż gatunek tez wykazuje dużą tendencję do jej pożerania. Szczególnie chętnie jedzony jest piasek, uchodzący za najbardziej dekoracyjną i najlepszą ściółkę do terrariów suchych, ale gekon może zjadać także inne ściółki np. kokosową. Najbezpieczniejszym wyjściem jest używanie ręczników papierowych, nie nadają się one jednak do terrariów ekspozycyjnych, gdyż bardzo szpecą i odbierają naturalny wygląd. Możemy też zastosować mieszaninę dość dużych kamyków i kawałków płaskich kamieni czy łupek – takie kamienne terrarium wygląda ciekawie, a kamienie zbyt duże by gekon mógł je połknąć, są bezpieczne. Jednak drobny żwirek stanowi podobne zagrożenie jak piasek. Początkowo możemy wypróbować jakąkolwiek ściółkę, odpowiednią do suchego terrarium – piasek, ściółkę z kolb kukurydzy, kostkę bukową, korę, kostkę kokosową, żwirek – ale cały czas należy uważnie obserwować gekona, czy ściółki nie pożera. Jeśli tak, natychmiast wymieniamy ją na inną. Na pewno spotkasz się z opiniami, że zjadanie ściółki jest naturalne, uzupełnia dietę gekona i pomaga mu w trawieniu, więc nie należy się tym przejmować. Na wolności różne zwierzęta rzeczywiście jedzą w tych celach glinę czy połykają kamyki – jednak takie zachowanie jaszczurek w terrarium przybiera formy patologiczne – jaszczurka pożera ogromne ilości ściółki, które czopują układ pokarmowy. Jaszczurka próbując to wydalić mocno prze, co często prowadzi do wypadnięcia kloaki i bez szybkiej pomocy weterynarza do padnięcia zwierzęcia. Jako najczęstsza przyczyna pożerania ściółki są podawane niedobory spowodowane zbyt ubogą bądź nieprawidłową dietą oraz zachowanie na tle stresu. Raczej nie można przewidzieć czy i jaką ściółkę gekon będzie jadł.

Kryjówki i elementy dekoracyjne

Kryjówki są jednym z niezbędnych elementów wyposażenia terrarium dla gekona. W środowisku naturalnym kryjówka zapewnia schronienie przed słońcem i wrogami naturalnymi, w terrarium daje gekonowi poczucie bezpieczeństwa. Im więcej gekonów w terrarium tym więcej kryjówek powinniśmy zapewnić. Jako kryjówki możemy wykorzystać połówki kokosa, specjalne groty, jaskinie i rury korkowe ze sklepów zoologicznych, płaty kory znalezione w lesie, gliniane doniczki, kryjówki wykonane z kamienia bądź styropianu i zaprawy klejowej itd. - wszystko zależy od pomysłowości terrarysty. W charakterze elementów dekoracyjnych i urozmaicających przestrzeń życiową gada stosujemy kamienie, kawałki gałęzi, ciekawe w kształtach korzenie. Możemy też użyć sztucznych bądź żywych roślin, które urozmaicą nieco surowy wystrój zbiornika. Jeśli decydujemy się na żywe rośliny należy wybrać gatunki sucholubne i odporne, gdyż gekony zapewne będą po nich deptać. Nie należy sadzić wyposażonych w ostre kolce kaktusów, które mogą zranić zwierzę. Gekony raczej roślin jeść nie będą, ale mimo wszystko nie należy wysadzać roślin trujących.


Oświetlenie i ogrzewanie

W terrariach pustynnych oświetlenie może z powodzeniem służyć jako źródło ciepła. W dzień temperatura w terrarium powinna wynosić około 25-30°C, przy czym w zbiorniku powinna być "wyspa ciepła" - miejsce o nieco wyższej temperaturze sięgającej nawet 35-40°C. W nocy temperatura może spadać do 16-18°C. Jako źródło ciepła i światła możemy wykorzystać zwykłą żarówkę lub żarnik halogenowy o mocy od 60 do 150 W (w zależności od wielkości i wentylacji terrarium, temperatury w pomieszczeniu itp.). Żarówkę umieszczamy na pokrywie terrarium lub wewnątrz zbiornika - w takim wypadku musimy dobrze ją zabezpieczyć. W wyższych terrariach jako dodatkowe źródło ciepła możemy zastosować kabel grzewczy umieszczony w podłożu (15 lub 25 W) - kabel musimy przymocować do dna zbiornika i zabezpieczyć, tak, by kopiąc w podłożu gekon nie mógł się poparzyć (kabel można zalać gipsem lub cementem). Alternatywą wobec zwykłych żarówek może być jarzeniówka i dodatkowo, jako źródło ciepła ceramiczny promiennik podczerwieni. Uwaga: jeśli jakiekolwiek elementy wystroju terrarium wykonane są ze styropianu, należy pamiętać by źródła ciepła i światła nie miały z nimi bezpośredniej styczności. Styropian pod wpływem wysokiej temperatury wydziela substancje toksyczne, a w skrajnych wypadkach może się zapalić. Moc żarówek i urządzeń grzewczych powinniśmy dobrać eksperymentalnie do wielkości terrarium, lub zastosować urządzenia pod kontrolą termostatu. Terrarium oświetlamy w trybie 12/12h. W zimie, w okresie spoczynku, możemy skrócić okres naświetlania do 8 godzin i wykorzystywać żarówkę o mniejszej mocy. Jako, że gekony lamparcie są zwierzętami nocnymi warto pomyśleć nad oświetleniem nocnym w postaci czerwonej bądź niebieskiej żarówki o niskiej mocy (np. 20-25 W), lub systemu diod LED. Wbrew temu co utrzymują sprzedawcy sprzętu terrarystycznego, w przypadku gekonów lamparcich absolutnie nie jest konieczne doświetlanie zwierząt żarówkami UVA i UVB. Doświadczeni hodowcy stanowczo odradzają stosowanie tego typu żarówek, zwłaszcza w przypadku odmian albinistycznych pozbawionych, chroniącej przed mutagennym działaniem promieniowania UV melaniny. Zainstalowanie tego typu żarówki jest pozbawione sensu.


Wentylacja
Jako, że w terrarium panować będzie stosunkowo niewielka wilgotność system wentylacji nie musi być rozbudowany. W zbiornikach o wysokości do 40 cm nie jest konieczne projektowanie otworów wentylacyjnych w ścianach bocznych (można wiec z powodzeniem wykorzystać stare akwarium). Przy większych zbiornikach konieczne jest zaprojektowanie otworów wentylacyjnych w ściankach, tuż nad powierzchnią podłoża. Pokrywę terrarium wykonujemy z siatki (najlepiej nadaje się do tego siatka z brązu, lub mosiądzu), tak by przynajmniej połowa powierzchni pokrywy była ażurowa. Jeżeli terrarium ma wysokość przynajmniej 50 cm i nie planujemy zabudowania ścian, montowanie pokrywy nie jest konieczne.
Wentylacja w terrarium gekona powinna być wydajna, tak aby zapewnić dopływ świeżego powietrza i jednocześnie pozwalać na wydaje odparowanie wilgoci po spryskiwaniu. Ze względu na to, że gekony dobrze tolerują temperatury pokojowe zamiast terrarium można użyć siatkowej wolierki, podobnie jak w przypadku kameleonów.


Wilgotność

Gekon lamparci jest jaszczurką żyjącą w naturalnym środowisku na pustynnych i półpustynnych terenach górskich i podobne suche warunki należy zapewnić tej jaszczurce w terrarium.

W terrarium powinna panować ogólna wilgotność na poziomie 40-50%.

W okresie linienia powinna być ona zwiększona do poziomu około 70%.

Sposoby zapewnienia wilgotności na odpowiednim poziomie:
1, Miseczka z wodą
W przypadku gdy miseczka ma dużą powierzchnię parującą zawartość podnosi nieznacznie wilgotność w terrarium.

2, Cykliczne spryskiwanie terrarium
Najlepiej spryskiwać terrarium na wieczór, gdyż w naturalnym środowisku również wieczorem wzrasta wilgotność otoczenia. W przypadku gdy nadal wilgotność w terrarium jest na zbyt niskim poziomie należy pryskiwać terrarium 2 x dziennie.

3, Pojemnik z wilgotnym substratem
W zależności jak rozplanujemy terrarium, oraz niezależnie czego użyjemy do zbudowania takiego pojemnika nie musi zmniejszać powierzchni życiowej jaszczurki, ani szpecić terrarium. Pojemnik dobrze jest umieścić w zacisznej części terrarium. Takie rozwiązanie niekoniecznie podniesie znacznie wilgotność w całym terrarium, ale będzie ona podwyższona w okolicach pojemnika i wysoka wewnątrz, przez co gekon będzie miał wybór w której części terrarium chce przebywać. Taki pojemnik powinien być w terrarium przez cały czas.




Dodatkowe wyposażenie terrarium

Jako dodatkowe wyposażenie terrarium możemy wstawić trzy miseczki – płytką miseczkę, ze świeżą wodę do picia, miseczkę na pokarm (np. larwy) oraz miseczkę na wapń, który gekony będą zjadały w razie potrzeby. W sklepach zoologicznych można nabyć miseczki imitujące swym wyglądem kamień, które nie szpecą tak wystroju terrarium jak zwykle kolorowe miseczki plastikowe czy porcelanowe.


Nocne obserwacje gekonów


Po zgaśnięciu lamp, oświetlających i ogrzewających terrarium w dzień, obserwację zachowania jaszczurek zapewni odpowiednio dobrana żarówka. Najczęściej jest to żarówka z czerwonego szkła – w tym wypadku należy wybrać żarówkę o możliwie ciemnym szkle i niewielkiej mocy aby nie przegrzewała terrarium – nocny spadek temperatury jest naturalny i powinien występować. Widziałam też żarówki mające imitować światło zbliżone do światła księżyca. W sklepie zoologicznym zapewne znajdzie się spory wybór lamp przeznaczonych do oświetlania terrarium w nocy.

Karmienie

Gekony lamparcie są zwierzętami drapieżnymi, w naturze podstawą ich pożywienia są owady, bezkręgowce i drobne kręgowce. Zdarza się, że niektóre osobniki jedzą owoce.
Gekon żywi sie:
-mącznikiem młynarkiem
-karaczanami
-molem woskowym
-szarańczą
-świerszczami
-drewnojadami



Podstawa diety

W warunkach hodowlanych podstawą diety powinny być żywe owady.

Wyśmienitym pokarmem stosowanym i polecanym przez większość znanych hodowców są larwy mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Pod względem wartości odżywczych nie ustępują innym, powszechnie stosowanym zwierzetom karmowym, takim jak świerszcze, czy też karaczany, mają natomiast szereg dodatkowych zalet:

- można podawać je w miseczce, owady nie chodzą po terarrium, nie niszczą wystroju i, co niezwykle ważne nie mają styczności z odchodami gekonów (w ten sposób minimalizujemy ryzyko rozprzestrzeniania się chorób pasożytnieczych).

- są mało kłopotliwe w hodowli i łatwe w przechowywaniu

- wieloletnei doświadczenia hodowców karmiących swoje gekony mącznikami świadczą, że gekony karmione tymi owadami bija rekordy długowieczności

- mączniki podawane w miseczce są stale dostępe, nie chowają się w zakamarkach terrarium, a gekony mogą bez problemu regulowac ilośc spożytego pokarmu (w przypadku terrariów z pojedynczymi osobnikami, możemy szybko i łatwo ocenić ile je gekon, co niekiedy różnież bywa istotne)

- są tanie i łatwo dostępne...

Jeżeli decydujemy się na mączniki jako podstawę diety musimy bezwzględnie pamiętać o kilku rzeczach:

Po pierwsze, powinniśmy regularnie uzupełniać dietę preparatami witaminowymi (np. oprószając maczniki preparatem witaminowym przed podaniem). Po drugie, dobrze jest podawać mączniki świeżo po wylince, z miękkim pancerzem. (UWAGA: mączników nie powinno się podawać osobnikom osłabionym i chorym, ich twarde chitynowe pancerzyki mogą doprowadzić do zaczopowania jelita gekona). Po trzecie, mączniki powinniśmy podawać w miseczce o głębokosci min. 2,5 cm.

Innym pokarmem podstawowym mogą być świerszcze (Acheta domestica, Gryllus assimilis, G. sigillatus, raczej powinniśmy unikać ciemnych świerszczy śródziemnomorskich Gryllus bimaculatus, gekony jedzą je niechętniej)

Dietę możemy (chociaż w przypadku stosowania dobrze zbilansowanych preparatów witaminowych nie jest to konieczne) urozmaicić szarańczą, karaczanami oraz larwami moli woskowych (Galleria melonella). Ze względu na niewielkie wartości odżywcze raczej powinniśmy unikać podawania larw drewnojadów (Zoophobas morio), z pewnością zaś nie powinny stanowić one podstawy diety (jeżeli już to podajemy tylko jasne larwy świeżo po wylince, z miękkim jeszcze pancerzem). Zdecydowanie nie powinniśmy karmić gekonów larwami much.

Świetnym uzupełnieniem diety, zwłaszcza dla dorosłych, ciężarnych samic są kilkudniowe, nieowłosione mysie oseski. Pokarm ten podajemy jednak tylko i wyłącznie osobnikom dorosłym (musimy się liczyć z tym, że niektóre gekony nie będą wykazywały zainteresowania oseskami), najlepiej po kilkudniowej głodówce. Raczej nie powinniśmy podawać osesków samcom. Oseski możemy traktować jako pokarm dodatkowy i nie powinniśmy opierać na nich diety.

Ostatnio w ofercie wielu sklepów pojawiły się "konserwy" z owadów - puszkowane świerszcze lub szarańcze przeznaczone dla gekonów. Osobiście odnoszę się do tego typu produktów sceptycznie - gekony polują aktywnie, potrzebują żywego, ruszającego się, dobrze odżywionego (a nie nafaszerowanego konserwantami) pokarmu (bez wzgledu na to, czy są to biegające po terrarium świerszcze, czy ruszające się w miseczce mączniki). Wobec powszechnej dostępnosci zywych zwierząt karmowych, uważam że konserwy nie mają racji bytu i nalezy traktować je więc jako ostateczność (chociaż nie wiem czy gekonom nie zrobi lepiej kilkudniowy post niż karmienie tego typu wynalazkami).

Jak często karmić gekony?

Gekony są znakomicie przystosowane do długotrwałych postów, gromadzą zapasy tłuszczu i wody w ogonie. Dobrze odżywione, zadbane osobniki potrafią bez uszczerbku na zdrowiu wytrzymać bez karmienia nawet kilka miesięcy.

Młode karmimy codziennie, starsze możemy karmić raz na 2-3 dni. Co kilka tygodni gekonom można zrobić kilku-kilkunastodniową głodówkę. Świerszcze i karaczany po prostu wpuszczamy do terrarium, larwy mączników i moli woskowych podajemy w miseczce o głębokości przynajmniej 2,5 cm, oprószone preparatem witaminowym. Ciężarne samice karmimy regularnie i bardzo obficie, bez jakichkolwiek, nawet krótkich głodówek.

Powinniśmy zdecydowanie unikać podawania pokarmu z pensety lub ręki - robimy w ten sposób krzywdę zwierzętom - zdarza się gekony przyzwyczajone do karmienia z ręki nie potrafią samodzielnie polować!!!

Gekony w dobrej formie zjadają przeciętnie od 2-3 do 10 stosownej wielkości mączników lub świerszczy dziennie. Pokarm powinien być dostosowany wielkością do wielkości gekonów, z zasady nie powinno podawać się zwierząt karmowych większych od głowy gekona. Młodym podajemy świerszcze lub mączniki mierzące 1-1,5 cm. Niezjedzony pokarm zostawiamy w terrarium - gekony z pewnością się nim zajmą - pamiętajmy o tym, że zwierzęta te na ogół żerują w nocy. Jeżeli w terrarium są żywe rośliny warto położyć na podłożu kawałek jabłka lub inny owoc, którym będą mogły pożywić się świerszcze. Niezjedzone mączniki powinniśmy wymieniać co 2 dni lub dokarmiać otrębami i kawałkami świeżych owoców i warzyw w miseczce.


Suplementy

Każdorazowo przed podaniem pokarm posypujemy preparatem witaminowym. Dobrym, sprawdzonym środkiem jest Reptimineral C firmy Sera, czy też preparaty Reptivite firmy Zoomed lub produkty linii Nekton.

Warto pamiętać też o porządnym karmieniu zwierząt karmowych - w im lepszej kondycji będą, tym wyższa będzie ich wartość odżywcza. Jakosć pokarmu w prostej lini przekłada się na kondycję naszych gekonów. Dlatego o owady karmowe trzeba dbać i podawać im pełnowartościowy pokarm. Często stosuje się tzw. "gutloading" (faszerowanie, tuczenie) - na kilka godzin przed skarmieniem, zwierzętom karmowym (bez wzgledu na to, czy karmimy mącznikami, karaczanami, czy świerszczami) podajemy świeże owoce i warzywa (marchew, jabłko, słodką paprykę czerwoną) i płatki zbożowe (owsiane lub jęczmienne) z dodatkiem preparatów witaminowych.

W terrarium możemy też umieścić spodeczek (szalkę Petriego) lub płytką miseczkę z pokruszoną sepią (znakomite, naturalne źródło wapnia i fosforu) oraz preparatem witaminowym. Dzięki temu gekony będą w stanie uzupełniać w miarę potrzeb niedobory witaminowe.


Woda

W terrarium powinna znajdować się miseczka z wodą. Wodę zmieniamy codziennie, a przynajmniej raz na tydzień dokładnie myjemy całą miseczkę.


Gekon zrobił się cały szary, czy to objawy choroby ?


Najczęściej są to objawy zbliżającej się wylinki. Wtedy najpierw gekon robi się "blady", później coraz bardziej szarzeje by w końcu, w ciągu zaledwie kilku lub kilkunastu minut ( czasem nieco dłużej ) zrzucić starą skórę i wymienić ją na nową.


Gdzie jest wylinka gekona !?

Gekony lamparcie najczęściej zjadają swoją wylinkę. Wylinkę przechodzą na ogół w ukryciu, np. w pojemniczku z wilgotnym substratem i od razu ja zjadają. Dlatego też często trudno odnaleźć jakiekolwiek ślady po ich wylince, o jej przebyciu świadczą tylko świeże, intensywne barwy gekona.


Co robić gdy mój gekon ma problemy z wylinką ?

Problemy z wylinkami na ogół wynikają z niedoboru witaminy A oraz zbyt małej wilgotności w terrarium. Najczęściej gekony mają problemy z wylinką na palcach oraz na głowie. Jeżeli wylinka z palców nie zostanie usunięta, nawarstwiające się wylinki zaczną uciskać naczynia krwionośne i dojdzie do martwicy tkanek, a palce, wraz ze starą wylinką odpadną ! Lepiej tego typu przykrym wypadkom zapobiegać, gekon będzie niepotrzebnie cierpiał i trudniej będzie mu będzie się wspinać po ścianach terrarium.
Najlepszym sposobem na zapobiegnięcie temu jest wstawienie do terrarium małego pojemniczka, z wilgotnym mchem, torfowcem lub vermiculitem.
Doskonałym sposobem zapobiegania problemom z wylinką jest także podniesienie wilgotności w terrarium przed samą wylinką. Jeżeli na palcach pozostaną fragmenty wylinki, najlepiej poczekać ( góra, kilka godzin, nie za długo ), i jeżeli gekon sam jej nie ściągnie delikatnie nawilżyć palce gekona gliceryną lub ciepłą wodą i po kilku minutach spróbować bardzo delikatnie ( aby nie zrobić krzywdy ) ściągnąć martwy naskórek.

Przymusowe karmienie gekonów.

Czasem zdarza się że gekon nie chce przyjmować pokarmu. Poznaje się to zazwyczaj po tym, że w terrarium nie ubywa podawanych owadów oraz brak jest jakichkolwiek odchodów gekona. Czasem gekony same zadają sobie kilkudniową głodówkę i jeżeli wcześniej były w dobrej kondycji, nie powinno im to zaszkodzić, a wręcz jest to niezbędne dla ich zdrowia. Jeżeli natomiast głodówka trwa więcej niż tydzień może stać się niepokojącym objawem. U gekonów świeżo wpuszczonych do nowego terrarium może to być następstwo swoistego stresu, który na ogół mija po kilku dniach, po zaaklimatyzowaniu się, i wtedy gekony znów zaczynają jeść. Okres ten nie powinien jednak trwać dłużej niż około dwa tygodnie, gdyż inaczej mogą powstać w organizmie zwierzęcia nieodwracalne zmiany, zwłaszcza gdy gekon był bardzo zabiedzony i w stosunkowo słabej kondycji. Jeżeli nie zacznie on samodzielnie polować i będzie nadal chudł, można spróbować zacząć karmić go "na siłę".
Uwaga! Nieumiejętnym karmieniem "na siłę" można zwierzakowi zrobić krzywdę. Tę metodę karmienia powinno się stosować dopiero wtedy, gdy wszystkie inne próby sprowokowania gekona do jedzenia zawiodą. Zanim zaczniemy karmić gada na siłę powinniśmy skontaktować się z weterynarzem lub bardziej doświadczonym hodowcą.
Pokarm podajemy pęsetą zrobioną najlepiej z drewna lub plastiku (metalową pęsetą możemy gekonowi zrobić krzywdę). Jeżeli gekon wyrzuca z pyszczka podawany pokarm, to należy wziąć go do ręki i dopiero wtedy podawać mu delikatnie jedzenie. Aby nie zrobić zwierzęciu krzywdy, należy złapać i trzymać gekona bardzo umiejętnie. Robi się to w następujący sposób: należy szybkim ruchem, nakryć gekona dłonią przyciskając delikatnie palcem wskazującym głowę do podłoża. Tak lekko, i delikatnie unieruchomionemu gekonowi wsuwa się kciuk pod głowę i obejmuje pozostałymi, wolnymi palcami klatkę piersiową. Trzymając gekona należy obejmować jego tułów i przytrzymywać głowę tak, aby uniemożliwić mu wyrywanie się. Jeżeli manewr łapania się nie uda i gekon zdąży złapać nas za palec, nie należy wyszarpywać mu go na siłę, ponieważ można w ten sposób uszkodzić mu pyszczek. W takim wypadku należy poczekać, aż gekon sam się uspokoi i sam zwolni uścisk. Na szczęście ugryzienie gekona tygrysiego nie jest ani bolesne (można je przyrównać do ściśnięcia palca słabą klamerką do bielizny i nie należy się tego bać), ani niebezpieczne. Pod żadnym pozorem nie wolno chwytać gekona za ogon. Trzymając już gekona w ręku, można przestąpić do jego karmienia. Pokarm podaje się delikatnie pęsetą ( najlepiej plastikową lub drewnianą, ponieważ metalowa w razie chwycenia przez gekona może uszkodzić mu zęby ), staramy się wrzucić pokarm jak najgłębiej do paszczy, tak aby po jej zamknięciu nie wystawał z niej. Kiedy pokarm jest już w paszczy, a gekon nie chce go połknąć, masuje się mu palcem podgardle od góry ku dołowi co na ogół prowokuje wystąpienie odruchu połykania. Jeżeli to nie pomaga, należy spokojnie pozostawić gekona, z pokarmem w paszczy w terrarium, tak aby spłoszony nie wypluł go. Na ogół pozostawiony w spokoju gekon, sam połyka to co ma w pyszczku.

Pod żadnym pozorem nie wolno otwierać gadowi pyszczka siłą, ani podważać ostrymi narzędziami!

Dobrym sposobem na otwarcie pyszczka jest dotknięcie nosa gekona mokrą watką (np. taką do czyszczenia uszu) co powinno wywołać u niego odruch oblizywania się i za razem otwarcia paszczy. Nie można wygłodzonemu gekonowi podawać jednorazowo zbyt dużo pokarmu, gdyż może mieć potem kłopoty z jego strawieniem. Karmienie należy zacząć od 1-2 świerszczy dziennie ( nie więcej ), stopniowo zwiększając dawkę do 4 - 5 sztuk. Gdy kondycja gekona wyraźnie się poprawi, należy przestać karmić z ręki, co powinno sprowokować go do samodzielnego polowania. Wygłodzonym i słabym gekonom nie powinno się podawać mączników, ponieważ są one ciężko strawne. Pamiętajmy żeby kiedy już gekon wydobrzeje na tyle że będzie mógł sam polować przestać go karmić ręcznie gdyż może zatracić instynkt myśliwego, drapieżcy, co nie wpłynie pozytywnie na jego dalsze życie.

Jak często gekony przechodzą wylinkę?

Gekony nie przechodzą regularnych wylinek. Młode gekony bardzo szybko rosną, więc częściej przechodzą wylinkę. Gekoniki tuż po wykluciu zrzucają skórę nawet co 10 dni. Wraz z wiekiem ta częstotliwość się powoli zmniejsza. Jaszczurki te pozbywają się złuszczającej się skóry najczęściej ocierając się o dekorację terrarium ( trzeba wiec zapewnić im tę możliwość ). Wylinkę pozostałą na ogonie i kończynach, gekon samodzielnie zdejmuje szczękami. Jeżeli nie jest w stanie tego zrobić, a wylinka cały czas "porasta" jaszczurkę, jest to znak, że brak mu witaminy A. W przeciwieństwie do ssaków, skóra gadów nie rośnie równomiernie wraz z nimi; nowe warstwy skóry rosną pod starą, i gdy już zwierzę się nie mieści w starej skórze, zrzuca przymały naskórek, wymieniając go niejako na większy.
Tempo przechodzenia wylinek jest silnie uzależnione od tempa wzrostu oraz wieku. Im starszy gekon tym rzadziej będzie przechodził wylinki, im szybciej będzie rósł, tym szybciej będzie zrzucał stare naskórki. Nie sugerujmy się więc informacjami jeżeli nasz gekon przechodzi wylinkę częściej niż rzadziej od innych.

Czy gekon pije wodę z miseczki ?

To zależy od upodobań i przyzwyczajeń danego gekona. Większość gekonów chętnie pije wodę, i szybko uczy się, że w miseczce stoi zawsze świeża woda do ich dyspozycji. Dobrze jest przyzwyczaić gekona od małego do picia z miseczki. Jednak niekiedy niektóre osobniki nie piją wody z miseczek, ważne jest wtedy aby zapewnić im dostęp do wody ( można np. raz na jakiś czas skropić podłoże bądź skałki w terrarium ), to pozwoli gekonowi na zlizywanie kropli wody z danego podłoża.


Kiedy i jak oswajać gekona ?

Młode gekoniki są bardzo szybkie i płochliwe, a syczenie jest znakiem że nie tolerują obecności swojego opiekuna. Gdy już trochę podrosną, można stopniowo zacząć je przyzwyczajać do naszej obecności ( należy dać im czas ). Należy delikatnie i ostrożnie, włożyć na początek rękę do terrarium, aby gekon się przekonał, że nic mu nie grozi i przyzwyczaił się do naszego zapachu. Można próbować go brać do ręki, powoli wsuwając otwartą dłoń pod jego brzuszek, jeśli zacznie uciekać w chwili podnoszenia, jest to znak, że czuje się jeszcze niepewnie, i należy wówczas ją wyjąć. Wielokrotne podejścia do wyjmowania go z terrarium częściowo go oswoją.
Pamiętajmy, żeby nie wykonywać w terrarium i jego bezpośrednich okolicach gwałtownych ruchów, nie słuchać głośno muzyki (zwłaszcza niskich dźwięków) i nie dmuchać na zwierzęta. Przed włożeniem rąk do terrarium musimy je dokładnie umyć i wytrzeć do sucha - gekony nie lubią mokrych i śliskich powierzchni.
Gekony szybko uczą się rozpoznawać nasz zapach ( receptory węchowe gekonów umieszczone są na języku, dlatego gekon rozpoznaje zapach liżąc ). Oswajanie jest jednak długim procesem, a tylko częste obcowanie z gadem umożliwi nam jego oswojenie. Raczej nie powinniśmy oswajać gekona na siłę, z biegiem czasu sam się do nas przyzwyczai, a po pewnym czasie sam swoim zachowaniem niejednokrotnie będzie nam dawał do zrozumienia że chce wyjść z terrarium na mały rekonesans.




Zakup – na co zwracać uwagę?

Jeśli zdecydowałeś się na zakup „lamparta”, najważniejszym jest aby nabyć zdrowe zwierzątko. Zwykle kupujemy młode gady – można poznać je nie tylko po wielkości ale i charakterystycznym ubarwieniu – młode gekony nie mają plamek a jedynie biegnšce wzdłuż ciała naprzemienne brązowe i żółte pasy. Z wiekiem pasy zanikają i są zastępowane przez cętki. Czasem zdarza się, że ktoś pozbywa się dorosłej jaszczurki, gdyż nie chce bądź nie może się niš dłużej zajmować, lub np. ma dwa samce, walczące ze sobą i musi jednego się pozbyć. Z takiej okazji także można skorzystać, należy jednak uważać, żeby nie nabyć zwierzęcia bardzo starego bądź takiego, które było do tej pory zaniedbywane i jest osłabione lub chore (takie zwierzę można przygarnąć w odruchu serca, ale nie powinno się za nie płacić). Jeśli nie szukamy osobników do hodowli zawsze lepiej zdecydować się na młodego gekona w wieku od miesiąca do kilku miesięcy. Zakup kilkudniowych młodych jest ryzykowny, gdyż takie jaszczurki są bardzo delikatne. Oglądając gekona zwróć uwagę, czy nie jest wychudzony – początkującym osobom często wydaje się, że jaszczurka jest chuda, ponieważ jest niedożywiona i że oni ją szybko odkarmią – w rzeczywistości niedożywienie bardzo rzadko jest przyczyną wychudzenia, najczęściej są to problemy ze zdrowiem a gady, które są wychudzone, szczególnie młode, rzadko udaje się uratować. Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na ogon i uda zwierzęcia – nie powinno być tam żadnych sterczących kości. Ogon młodego gekona nie jest tak gruby, jak dorosłego, ale powinien być dobrze wypełniony. Zdecydowanie należy unikać zwierząt o wychudzonych łapkach i ogonie a grubym brzuszku – takie wygląd może świadczyć o zarobaczeniu bądź innych dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Gdy wybraliśmy już dobrze na pierwszy rzut oka wyglądającego malca, w następnej kolejności należy zwrócić uwagę na wygląd oczu i skóry – oczy powinny normalnie, szeroko się otwierać i mieć bystry wyraz – oczy zamglone, zalepione, nie do końca otwarte nie świadczą dobrze o zdrowiu zwierzęcia. Skóra powinna być czysta, unikamy zwierząt z guzkami, ropniami i poważnymi ranami na ciele. Także okolica kloaki musi być czysta, nie powinna być zalepiona resztkami kału. Jeśli kupujemy zwierzę wysyłkowo należy wybrać możliwie zaufane źródło, można też poprosić sprzedawcę o zdjęcie gekona.

Transport

Gekony najlepiej transportować w niedużych pojemnikach plastikowych – bardzo dobre są faunaboxy (plastikowe pudełka z pokrywką z wentylacją), gdyż można je wyszorować, odkazić i nadają się do wielokrotnego użytku. Ich wadą jest jednak przejrzystość ścianek, co potęguje stres zwierzęcia podczas transportu – i tu przewagę mają pudełeczka kartonowe, dzięki którym gekon przenoszony jest w ciemności. Dużego gekona możemy włożyć do przewiewnego woreczka z tkaniny (np. z lnu) a w woreczku do faunaboxu. Młode przenosimy „luzem” w pudełeczku wyłożonym ręcznikami papierowymi. Jeśli jest zimno pojemnik z gekonem należy umieścić pod bluzą (kurtką) bądź w torbie na termoforze, aby uchronić gekona przed zmarznięciem. W czasie transportu podczas upału należy go także chronić przed bezpośrednim nagrzewaniem promieniami słonecznymi co, szczególnie w niewielkim faunaboxie, szybko może doprowadzić do przegrzania jaszczurki. I tu warto polecić także pojemniczki styropianowe, które chronią zwierzę, przynajmniej częściowo przed niekorzystnym wpływem temperatury zewnętrznej.

Pierwsze dni po zakupie


Po zakupie zaczyna się okres aklimatyzacji – jest to czas, jaki musimy dać zwierzęciu, aby oswoiło się z nowym terrarium i poczuło się bezpiecznie. W tym okresie należy do minimum ograniczyć niepokojenie gekona – nie należy go wyciągać z kryjówki, brać na ręce a nawet bez przerwy obserwować. Jest to trudne, ponieważ nowy domownik zwykle zaprząta myśli wszystkich i każdy chciałby go dotknąć a przynajmniej zobaczyć. Musimy jednak zrozumieć, że dla gekona była to wielka zmiana i nie należy dokładać mu dodatkowego stresu. Nie zdziwmy się też, jeśli gekon nie będzie chciał początkowo polować – jest na to zbyt przestraszony. Na noc możemy zostawić mu kilka niewielkich owadów w miseczce, może się skusi. Pamiętajmy, że dobrze odżywiony gekon, nawet młodziutki może pościć pewien czas bez uszczerbku na zdrowiu. Jeśli gekon jest zdrowy, szybko zadomowi się i zacznie polować.


Zabiegi pielęgnacyjne


Codziennie należy posprzątać odchody i inne odpadki (kawałki owadów, resztki wylinki) oraz wymienić wodę na świeżą. Codziennie wieczorem należy też znaleźć czas by poobserwować gekona, sprawdzić czy wszystko z nim w porządku oraz delikatnie spryskać część zbiornika. Raz na jakiś czas warto obejrzeć gekona dokładniej, biorąc go do ręki – jeśli gekon nie jest oswojony nie należy robić tego zbyt często. Raz na pół roku warto zrobić w terrarium generalne porządki – wymienić ściółk 1;, wyszorować konary i kamienie, wymyć cały zbiornik. Miseczki myjemy częściej, co kilka dni, a nawet codziennie, jeśli gekon zabrudził je np. odchodami. Ponieważ gady są czystymi zwierzętami, które wydalają niewielkie ilości odchodów nie ma potrzeby częstej wymiany ściółki i szorowania wnętrza – takie porządki zawsze niepokoją zwierzęta, które muszą być wtedy przełożone do innego pojemnika. Gekony lamparcie zwykle załatwiają się w jednym miejscu, co ogromnie ułatwia utrzymanie czystości. Często spotykam się z pytaniami czy gady, bądź ich terrarium "śmierdzi". Terrarium utrzymane w czystości nie wydziela przykrego zapachu. Gekon może nieprzyjemnie pachnieć jeśli jest brudny (np. inny gekon załatwi się na niego) lub gdy jest chory (np. ma zakażoną ranę lub wypadnięcie kloaki). Zdrowy, czysty gad nie wydziela żadnej przykrej woni - co więcej - nie wydziela żadnej woni wyczuwalnej dla człowieka.


Oswajanie i pobyt poza terrarium

Gekony lamparcie oswajają się zwykle bez problemu. Wyjątkowo tylko zdarza się aby gekon kąsał. Osobniki przyzwyczajone do opiekuna pozwalają się bez protestów brać na rękę, można też im pozwolić pospacerować po biurku czy tapczanie. Gekonom na pewno bardziej będą podobały się miejsca z dużą ilością przedmiotów, między którymi będą mogły się chować. Jeśli gekon przebywa poza terrarium zawsze należy go uważnie pilnować. Gekony w przeciwieństwie do agam i legwanów nie mają tendencji do dzikich biegów i skoków, zwykle spokojnie sobie spacerują, jednak należy uważać aby nie spadły z wysokości lub aby jakiś przedmiot nie przygniótł jaszczurki. Ponieważ są to niewielkie jaszczurki, lubiące się chować swobodne spacery po całym pokoju w przypadku tego gatunku nie wchodzą w rachubę. Niektórzy właściciele donosz 61;, że ich gekony lubią się wygrzewać na słońcu na parapecie, gekon jednak zawsze powinien mieć możliwość zejścia ze słońca i poszukania zaciemnionej kryjówki. Obszernie na temat oswajania traktuje TEN artykuł, do którego odsyłam osoby zainteresowane nawiązaniem nici porozumienia ze swoim podopiecznym :)

Choroby


Lepiej zapobiegać niż leczyć – a najlepszą profilaktyką chorób u gekona jest urozmaicona dieta, dostateczna ilość ruchu (co zapewni terrarium odpowiedniej wielkości), jak najmniej stresu, czyste terrarium. Poniżej w skrócie lista tego, co może przydarzyć się jaszczurce:

1, MBD, odwapnienie, krzywica

Jaszczurki o nocnym trybie życia mniej narażene są na tę chorobę niż ich dzienni pobratymcy. Jednak ryzyko występuje, szczególnie u młodych. Aby uniknąć tej choroby należy zapewnić możliwie wartościowy pokarm uzupełniany o wapń i mieszkankę witamin i minerałów. Nawet jeśli zestaw zawiera już wapń i tak podajemy go dodatkowo. Można także zainstalować słabą świetlówkę UVB.
Jej przyczyną jest niedobór wapna który spowodowany jest brakiem podawania witamin oraz sepii. Najczęściej objawia się poprzez skrzywienie końcówki ogona, kończyń, w zaawansowanych przypadkach kręgosłupa. Niestety krzywicy nie da się wyleczyć, można ją jedynie zahamować poprzez podawanie odpowiednich dawek witamin, sepii oraz codzienne,  naświetlanie lampą emitującą promienie UVA i UVB 5% lub 8% które wspomogą syntezę witaminy D3 potrzebnej do przyswajania wapna.
W trudnych przypadkach można zastosować sanosvit  syrop dla dzieci podaje się go małą strzykawką  kropelka po kropelce na pyszczek (gekon ma w naturze sie oblizać) Z tym syropem  bardzo łatwo jest przesadzić. Polecam ostrożność i podawanie go po 4 krople w odstępach co 2-3dni. Oczywiście do tego tak jak wspomniane zostało wcześniej lampa UVB - moim zdaniem konieczna na codzień  nie tylko w przypadku krzywicy, sepia oraz witaminy w proszku zarowno w płynie do spryskiwania skury gekona, można również zastosować rozpuszczone w wodzie tabletki calcium i podawać strzykawką. Przy starannej opiece gekon wraca do zdrowia szybko. Podajemy te wszystkie środki z dużą ostrożnością gdyż przedawkowanie wapna jest równie niebezpieczne jak jego niedobór.


2, Urazy, skaleczenia, oparzenia, złamania

Urazy mechaniczne są jednym z najczęstszych problemów jaszczurek. Profilaktyką jest zapewnienie możliwie bezpiecznego terrarium – nie wstawiamy kaktusów z ostrymi kolcami, należy uważać na ostro zakończone krańce konarów czy gałęzi. Kamienie muszą być poukładane w ten sposób by nie mogły osunąć się na gekona nawet jeśli ten zacznie kopać czy przeciskać się między nimi. Terrarium nie powinno być zbyt wysokie, ponieważ gekonom zdarza się spadać ze ścianek. Nie używamy kamieni grzejnych dla gadów a wszystkie urządzenia grzewcze zabezpieczamy w ten sposób, by jaszczurka nie miała bezpośredniego dojścia do nich. Drobne skaleczenia czy oparzenia goją się same, można je co najwyżej odkazić i dbać by nie uległy zabrudzeniu. Poważniejsze urazy, a już na pewno złamania wymagają pomocy lekarza weterynarii.

3, Wypadnięcie kloaki

Jest poważnym urazem, zwykle związanym z zaczopowaniem układu wydalniczego gekona. Przyczyną zaczopowania może być pożeranie ściółki, zjedzenie zbyt dużej ilości niektórych pokarmów (np. larw mączniaka), obecność ciała obcego, jak kamyk, kawałek kory, silne zarobaczenie, niemożność zniesienie jaj, nowotwór – przyczyną bezpośrednią jest silne parcie zwierzęcia. Wypadnięta kloaka szybko zaczyna puchnąć a w przypadku braku pomocy może dojść do jej martwicy. W wypadku wystąpienia tej przypadłości należy jak najszybciej udać się do weterynarza, gdyż występuje zagrożenie życia zwierzęcia.
W naszej hodowli w takich sytuacjach  używamy parafiny w płynie.
Stosuje się ją w następujący sposób:
Na nosek gekona nakrapia się preparat a nastepnie gekon zlizuje środek.
Jeśli to nie pomaga wtedy sięgamy po pomoc u specjality.


4, Odrzucenie ogona

Gekon może odrzucić ogon, jeśli go za niego chwycimy a on czuje się zagrożony – jest to naturalny mechanizm obronny. Rankę należy utrzymywać w czystości, na kilka dni można przenieść gekona do terrarium sterylnego. Ogon odrasta choć zwykle nie tak piękny, jak pierwotny.

Co to jest tzw. terrarium sterylne.

Jest szklanym zbiornikiem raczej bez dodatkowego wystroju. Takie terrarium jest mało efektowne, ale umożliwia utrzymanie czystości i częste odkażanie. Można w nim też dogodnie obserwować gekona, co często jest trudne w terrarium o pełnym wystroju i z kryjówkami. Dla gekonów pustynnych i żyjących na powierzchni gruntów, wsypuje się do terrarium sterylnego wyjałowiony piasek, aby gekony nie chodziły bezpośrednio po szkle. W piasku umieszcza się też kabel grzejny ( utrzymujący temperaturę ).


5, Apatia
obojętność na pokarm, długotrwała odmowa przyjmowania pokarmu, chudnięcie
Są to objawy charakterystyczne dla większości chorób a także długotrwałego stresu. Jeśli zwierzę zaczyna chudnąć zawsze powinno być to dla nas dzwonkiem alarmowym – należy w tym wypadku poszukać pomocy u specjalisty. Niestety gady często ujawniają chorobę, gdy jest już tak zaawansowana, że za późno na ratunek, a gadzia medycyna dopiero raczkuje – niemniej zawsze należy podjąć próbę ratowania podopiecznego. Z drugiej strony nie należy panikować gdy zdrowy, dobrze odżywiony gekon sam sobie funduje kilkudniową głodówkę. Chuda może być także samica wyczerpana jajami, w tym wypadku należy zadbać o jak najlepszą jakościowo dietę dla niej i zapewnić wytchnienie od samca.


6, Zaburzenia wylinki:
W przypadku gekonów bardzo ważnym elementem opieki jest kontrola przebiegu wylinki, która jest procesem cyklicznym, regulowanym hormonalnie. Rosnąca jaszczurka, utrzymywana w dobrych warunkach, zrzuca naskórek z całego ciała w ciągu kilku godzin i zjada ją. Skóra geka przed lnieniem staje się mętna, biaława, a barwa jest mniej wyraźna. Częstotliwość wylinek jest zależna od wieku zwierzęcia i stanu odżywiania. Pojawiają się jednak często problemy z lnieniem. Czynniki wpływające na jej przebieg to: wiek, dieta, inwazje pasożytnicze, gospodarka hormonalna, infekcje bakteryjne i grzybicze, temperatura i wilgotność w terrarium. Złe warunki zoohigieniczne, najczęściej niskiej wilgotności, a także blizny mają problem z zrzuceniem naskórka. Fragmenty starego pozostają na palcach i przylgach, powiekach i powierzchni oczu oraz przy okolicach kloaki. Jeśli gekon w ciągu 24 godzin nie zrzuci wylinki to należy mu w tym pomóc. Nim pomożemy mu, należy umieścić go na kilkadziesiąt inut do pomieszczenia, gdzie panuje duża wilgotność lub w kąpieli z naparu rumianku. Nie powinno usuwać się resztek na sucho, gdyż można uszkodzić warstwy noego naskórka. Rozmiękczona przez wodę tkanka, łatwo się oddziela. Usunięcie wylinki w okolicach oczu najlepiej pozostawić weterynarzowi. Przy zaleganiu starego naskórka w okolicy oczu może uszkodzić rogówkę. Pozostawienie resztek starego naskórka może doprowadzić do m.in. uszczerbku na zdrowiu gekóe, utrudnione poruszanie się, uciskanie naczyń krwionośnych, zapalenia skóry, stanów zapalnych kloaki, a nawet jej wypadnięcia co może zakończyć się śmiercią gada.
Przyczyny:
- niska wilgotność,
- wiek,
- dieta,
- inwazje pasożytów, grzybów, bakterii,
- temperatura w terrarium,
- gospodarka hormonalna.
- utrudnione poruszanie się,
- stan zapalny skóry,
- stan zapalny kloaki.

7, Grzybica skóry
Niekiedy u gekonów spotykamy się z grzybiczym zapaleniem skóry. Stan taki należy podejrzewać, gdy obserwujemy problemy z wylinką - jest ona zgrubiała, kilkuwarstwowa i nie jest zrzucana w całości (pozostaje w nietypowych miejscach). Ponadto, często skóra chorego gada pokryta jest ranami i strupami oraz przebarwieniami. Problemy te pojawiają się zazwyczaj u jaszczurek trzymanych w nieodpowiednich warunkach. Rozwojowi grzybicy sprzyja zła wilgotność i nieprawidłowo działająca wentylacja. Chore zwierzęta powinno się przenieść do terrarium kwarantannowego i tam poddać leczeniu. Kapiele w naparze rumianku pozwola na usunięcie resztek marwtego, chorego naskórka. Smarowanie maściami przeciwgrzybiczymi powinno przywrócić skórze zdrowie. Warto też podawać w czasie leczenia witaminę A i zapewnić dostęp do promieniowania UV, co wspomoże terapię. Nie można zapomnieć też o poprawie warunków życia w terrarium, do którego zwierzę powróci po leczeniu. Walka z grzybicą jest długotrwała i uciażliwa, trzeba mieć dużo cierpliwości.
Przyczyny:
- zła wilgotność,
- nieprawidłowo działająca wentylacja,
- problem z wylinką,
- rany, strupy, przebarwienie na ciele.
- krwawienia,
- zaburzenia wylinki,
- nienaturalna zmiana barwy.

8, Zapalenie Jelit
Wielu ludzi posiadających gekona np. lamparciego niewątpliwie zetknęło się z postępującą chorobą, która niestety najczęściej kończy się śmiercią, a objawami są najczęściej brak apetytu i szybka utrata wagi. Dotyka do często młodych osobników, w okresie zmiany barwy. Rzadko problemy tego typu dotykają dorosłe geksy. Pierwszym zauważalnym objawem jest to, że zwierzeta stają się letargiczne, czyli spędzają większość czasu w ukryciu, odmawiją jedzenia, tracą wagę, co objawia się zanikiem tłuszczu ogonowego i szybko postępującym wychudzeniem, u niektórych osobników pojawia się biegunka. 5% chorych gekonów spontanicznie, bez interwencji weterynaryjnej wraca do zdrowia, jednak większość ginie w męczarniach. Należy pamiętać, że leczenie nie zawsze daje spodziewany efekt. Uważa się, że przy tej chorobie towarzyszy inwazja pierwotniaków typu Cryptosporidium, które są przyczyną poważnych chorób głównie układu pokarmowego u ssaków, ptaków i gadów. Wśród gadów dochodzi do zapalenia żołądka na tle kryptosporydiozy (u węży). W przypadku chorych gekonów zmiany zachodzą w jelicie cienkim. W wyniku tej choroby dochodzi do zgrubienia ściany jelita i utraty kosmków, co doprowadza do zaburzeń wchłaniania, przez co tworzy się biegunka. Chore zwierzęta należy oddzielić i przenieść do terrarium kwarantannowego. Zbiornik, w którym przebywały i wszystkie elementy wystroju, należy dokładnie umyć i odkazić, najlepiej preparatem Neoprednisan. Przed ponownym wprowadzeniem zwierząt, terrarium należy dobrze i bardzo dokładnie wywietrzyć. Diagnostyka polega na parazytologicznym badaniu kału w kierunku Cryptosporidium. W przypadku standardowych metod badania oocysty pasożyta mogą zostać nie znalezione. Ze względu na patogenność omawianych pierwotniaków zaleca się używanie gumowych rękawiczek i zachowanie dużej ostrożności. W przypadku kryptosporydiozy lekiem z wyboru jest sulfadiazyna potencjalizowana trimetoprimem, jednakże leczenie jest długotrwałe i nie zawsze skuteczne. Pamiętać należy, że przyczyną zapalenia jelit u jaszczurek mogą być także inne czynniki bakteryjne i pasożytnicze, objawy pseudobiegunki i szybkiej utraty wagi ogą takze towarzyszyć chorobom nerek.
Przyczyny:
- długie spędzanie czasu w ukryciu,
- odmawianie przyjmowania jakiegokolwiek pokarmu,
- utrata wagi,
- biegunka,
- obecność pierwotniaków typu Cryptosporidium,
- zgrubienie ściany jelitowej,
- utrata kosmków jelitowych.
- zanik tłuszczu ogonowego,
- wychudzenie,
- najczęściej śmierć.

9, Hiperwitaminoza - powstaje na skutek przedawkowania witamin. Żołądek gekona jest systematycznie niszczony przez nadmiar witamin. Zazwyczaj gekon po przedawkowaniu witamin nie przyjmuje pokarmu, jeśli przyjmuje to go zwraca, jest bojaźliwy, przebywa cały czas w kryjówce, traci kolory.


10, Hypowitaminoza - jest to niedobór witamin w organizmie gekona - przeciwieństwo hiperwitaminozy. Jednym ze skutków hypowitaminozy jest wyżej opisana krzywica.

Pasożyty układu pokarmowego - gekon może zarazić się nimi np. od nowo przybyłego stworzenia do naszej hodowli dlatego zawsze należy zakupione zwierzaki poddawać kwarantannie. Oznakami zarażenia się naszego pupila pasożytami są przede wszystkim rzadkie i śmierdzące kupki. Czasami gołym okiem widać w nich pasożyty. Gekon również często traci barwy, apetyt i nie jest aktywny. W takiej sytuacji należy oddać kał do badania parazytologicznego. Gdy otrzymamy wyniki udajemy się z nimi do weterynarza który dobierze odpowiednią dla naszego gekona dawkę leku i udzieli nam niezbędnych informacji.
Jeśli jednak nie mamy możliwości zbadania kału i mamy pewność iż nasz gekon jest zarażony (pasożyty są widoczne w kale) dawkę podaje się na "oko". Mieszamy 0,25 ml wody oraz 0,25 ml pyrantelum (lek na receptę, kosztuje około 7 zł) i taką mieszankę podajemy naszemu pupilowi. Czynność tą powtarzamy za równe 2 tygodnie. Po podaniu lekarstwa gekon może wydalać mocz czerwonego koloru co nie powinno nas niepokoić ponieważ jest to normalny objaw. 

Gekon lamparci i opiekun

Jak już pisałam, gekony lamparcie są jaszczurkami łagodnymi i zwykle łatwo oswajają się, co oznacza tyle, że pozwolą dotknąć się czy wziąć na ręce. Można też karmić je z ręki. Nie można się natomiast łudzić, że gekon polubi głaskanie lub, że będzie w jakikolwiek sposób przywiązany do opiekuna. Młode, świeżo wyklute gekoniki boją się człowieka i reagują ucieczką na próbę wyj 81;cia z inkubatora. Początkowo są nieśmiałe, ale z czasem przyzwyczajają się do terrarysty i do zabiegów pielęgnacyjnych w terrarium. Mimo, że „lamparciki” nie są skłonne ani do wpadania w panikę ani do agresji, nie należy ich często głaskać czy wyjmować z terrarium – najlepiej pozostawić je w spokoju i zadowolić się obserwacją ich zachowań. Nawet jeśli lubimy kontakt z gekonem, nie należy z tym przesadzać i jeśli już – raczej pozwolić mu pospacerować po biurku w ciepły wieczór czy dać przysmak z ręki niż nosić na rękach i zbyt długo dotykać, za czym gady nie przepadają.

Gekon lamparci w towarzystwie swojego gatunku


Gekony lamparcie możemy trzymać pojedynczo, w haremach bądź w parach/grupach samic. Dla początkującego terrarysty, który nie chce bądź nie ma jeszcze wystarczająco dużo wiedzy by zajmować się hodowlą, pierwsze bądź trzecie wyjście będzie najlepsze. Pary przeciwnej płci nie są polecane ze względu na niebezpieczeństwo zamęczenia samicy przez stale dążącego do kopulacji partnera. Dwa samce będą toczyć walki na tle terytorialnym - młode mogą tolerować się póki nie dojrzeją płciowo. Im więcej gekonów chcemy trzymać w jednym terrarium tym większy zbiornik powinniśmy im zapewnić. Zadbajmy też o dużą ilość kryjówek i przeszkód wizualnych, tak aby w razie konfliktu gady mogły schodzić sobie z oczu.


Gekon lamparci w towarzystwie innych gatunków

Jeśli marzymy o terrarium wielogatunkowym, należy pamiętać, że zawsze powinno być ono większe, niż terrarium jednogatunkowe. Gekony lamparcie nie są agresywne i łączenie z innymi gatunkami ma szansę powodzenia. Kiedyś trzymałam parę tych gekonów z parką scynków berberyjskich. Oba te gatunku są raczej spokojne i lubią kryjówki. Koegzystencja układała się bardzo dobrze, czasem nawet jaszczurki wspólnie wygrzewały się. Poza tym zupełnie się ignorowały. Ten układ miał tę zaletę, że gekony śpią w dzień w kryjówkach a scynki w nocy zakopane w piasku, więc gady nie deptały po sobie podczas snu. Wypróbowałam także układ z agamami brodatymi karłowatymi – początkowo agamy nieco się bały i stroszyły się na gekony, z czasem przywykły. Gekony od początku nie zwracały na agamy żadnej uwagi. Wadą tego układu jest to, że agamy śpią na ściółce a gekony wędrując w nocy po terrarium deptały po nich, dlatego też zostały rozdzielone. Dobierając gatunki, które mogą mieszkać razem z gekonami należy brać pod uwagę wymagania co do wielkości terrarium, temperatury, wilgotności, wielkość (musi być zbliżona do wielkości gekonów) oraz „charakter” - nie mogą to być jaszczurki agresywne i zadziorne, które mogłyby atakować gekony.


Temperament gekona

Gekony lamparcie są spokojnymi jaszczurkami – nie będą urządzały dzikich biegów i skoków po terrarium, wolą sobie spokojnie spacerować. Mają giętkie ciała, które dobrze wpasowują się w każdą szczelinę, co sprawia, że dobrze wykorzystują przestrzeń zbiornika.



Kopulacja


Samiec zalecając się do samicy porusza szybko końcówką ogona, wydając charakterystyczny dźwięk. Następnie łapie samicę za kark i przytrzymując wprowadza pół prącie do jej kloaki. Czasem samiec może pokąsać samicę podczas kopulacji.


Pojemnik do składania jajek

każdym terrarium gdzie posiadacie dorosłe gekony powinien znaleźć się pojemnik z otworem wejściowym wypełniony wilgotnym włóknem kokosowym, wermiculitem lub mieszanką wermiculitu i perlitu. Pojemnik ten będzie spełniał trzy funkcje: oczywiście pojemnika do składania jejek, kryjówki oraz ma służyć pomocą przy linieniu gekonów.Należy pamiętać aby kontrolować wilgotność substratu w pojemniki i nie dopuszczać do jego przesuszenia. Wielkość pojemnika jaką powinniśmy zapewnić dla grupy 1.4 to ok. 25x15 cm.

Sprzątanie w terrarium

Aby utrzymać naszych podopiecznych w dobrej kondycji musimy zadbać o czystość w terrarium. Pamiętajmy aby codziennie wymieniać wodę w poidełku, usuwać martwy pokarm, odchody oraz uschnięte pędy i liście roślin (aby nie marnować podłoża możemy odsiać zanieczyszczenia przez sitko). W terrariach z osobnikami młodymi lub chorymi, codziennie wymieniamy stanowiące podłoże ręczniki papierowe. Przynajmniej raz na tydzień dokładnie myjemy miseczki na pokarm, wodę i sepię. Podłoże uzupełniamy na bieżąco. Przynajmniej raz na kilka miesięcy powinniśmy je całkowicie wymienić lub wyczyścić (tutaj musimy zdać się na własną ocenę - konieczność taka zachodzi, jeżeli podłoże jest wyraźnie brudne, lub wydziela nieprzyjemny zapach, tak czy inaczej nie powinniśmy robić tego rzadziej niż raz na 6 miesięcy). Piasek i żwir płuczemy wodą (do momentu kiedy woda po płukaniu nie będzie zupełnie przejrzysta). Kamienie, korzenie, łupiny orzechów kokosowych czyścimy szczoteczką (bez użycia środków czyszczących) i dokładnie płuczemy. Po wypłukaniu, wilgotne jeszcze podłoże, oraz kamienne i drewniane elementy wystroju prażymy w piekarniku w temperaturze 180° C przez przynajmniej 30 minut, po czym pozostawiamy do wystygnięcia i wysuszenia. Szyby czyścimy wilgotną czystą gąbką lub ściereczką (bez użycia środków czyszczących), po czym wycieramy do sucha czystą ściereczką, lub ręcznikiem papierowym. Trudniejsze do usunięcia zabrudzenia zeskrobujemy żyletką.


Rozmnażanie

1, Dojrzałość płciowa

Tak jak u wielu innych gadów osiągnięcie dojrzałości płciowej, wiąże się u gekonów lamparcich z przekroczeniem pewnego progu masy ciała. Powszechnie przyjmuje się, że gotowe do rozrodu są osobniki o wadze powyżej 50-55 gramów. Z reguły gekony mierzą wtedy około 17-18 cm. Maksymalną wielkość gekony osiągają dopiero w 2-3 roku życia - dorastają do 25 cm (licząc z ogonem) i ważą przeciętnie od 60 do 100 gramów. Wśród gekonów zdarzają się niekiedy prawdziwe giganty - guru amerykańskich hodowców Ron Tremper wyhodował osobniki ważące ponad ćwierć kilo!!!

UWAGA!!!
Nie oznacza to bynajmniej, że mniejsze samice nie się zdolne do składania jaj, mimo to nie należy dopuszczać do nich samca. Składanie jaj może okazać się dla za małej samicy i jej wciąż rosnącego układu kostnego zbyt dużym obciążeniem i skończyć krzywicą, lub w skrajnych przypadkach śmiercią.

Z reguły, dobrze i obficie karmione gekony osiągają dojrzałość w wieku 9-14 miesięcy. Samce dojrzewają wcześniej. Dobierając zwierzęta do rozrodu pamiętajmy jednak, że to nie wiek, a waga są wyznacznikami dojrzałości.

2, Dymorfizm płciowy

Dymorfizm płciowy nie jest zbyt silnie zaznaczony u tego gatunku jaszczurek. Samce nie różnią się zbytnio wielkością od samic. Są od nich nieznacznie większe i bardziej masywne, mają nieco szersze głowy. U osobników mierzących powyżej 10-12 cm centymetrów można określić płeć na podstawie wyglądu okolicy narządów płciowych. U samców nasada ogona jest szersza i walcowata, od spodniej strony za kloaka znajdują się dwa półprącie, a na brzuchu, przed kloaką kilkanaście (14-18) porów preanalnych ułożonych w charakterystyczny sposób na kształt litery V. U samic w tylnej części kloaki po odchyleniu ogona widać ujścia jajowodów. Różnice te są dosyć wyraźne i pozwalają z łatwością odróżnić samca od samicy nawet mało doświadczonym hodowcom.

3, Płodność

Największą aktywność płciową samce przejawiają na początku wiosny, w okresie od stycznia do marca po wybudzeniu z zimowania.
Samica najczęściej składa jaja od 4 do 5 tygodni po kopulacji. Niektóre samice składają je po 3 tygodniach, niektóre po 6-7 tygodniach ? zależy to od organizmu zwierzaka. Często pierwsze jaja samicy bywają niezapłodnione. Młode oraz stare samice składają czasami po jednym jaju, pozostałe samice składają zawsze 2 białe, owalne jaja. Między kolejnymi miotami mija od 2 do 5 tygodni. Często pierwsze jaja samicy bywają niezapłodnione. Młode oraz stare samice składają czasami po jednym jaju natomiast pozostałe składają zawsze 2 jaja.


Płodność samic zależy od ich wieku. W drugim roku życia samice składają przeciętnie do 4 miotów jaj. Szczyt płodności osiągają w czwartym roku życia, a ostatnie jaja składają w wieku 11 lat.
rok życia liczba jaj
1 - 0
2 - 8
3 - 12
4 - 16
5 - 14
6 - 10
7 - 10
8 - 8
9 - 6
10 - 4
11 - 4
12 - 0




Trzeba jednak pamiętać, że przytoczone powyżej dane odnoszą się do samic trzymanych w optymalnych warunkach w hodowlach nastawionych na rozmnażanie gekonów. W warunkach domowych tego typu płodności raczej nie powinniśmy się spodziewać. Poza tym warto pamiętać, że mocno eksploatowane samice, składające tak duże ilości jaj, żyją zdecydowanie krócej.

Według niektórych hodowców korzystnie na płodność wpływa 4-8 tygodniowe zimowanie w temperaturze 12-15°C. W okresie tym ograniczamy karmienie - lub nie karmimy zwierząt wcale, i skracamy okres oświetlenia, do około 8 godzin. Następnie na przestrzeni 1-2 tygodni stopniowo wydłużamy dzień i podnosimy temperaturę. Zabieg ten korzystnie wpływa na płodność gekonów, nie jest jednak niezbędny dla uzyskania potomstwa. Najlepiej przeprowadzać go w okresie od grudnia do lutego. Zimujemy tylko osobniki w dobrej kondycji, silne z pokaźnym zapasem tkanki tłuszczowej. Pierwsze zimowanie przeprowadzamy nie wcześniej niż w 2 roku życia gekonów.

Jeżeli mamy jakiekolwiek watpliwości odnośnie zimowania, nie wiemy jak to zrobić i nie mamy pewności, czy nasze gekony są w dobrej kondycji - nie zimujmy ich na siłę. W takim wypadku zdecydowanie warto zasięgnąć rady doświadczonych hodowców. Nieumiejętne wprowadzanie i wyprowadzanie z zimowania może poważnie zaszkodzić zwierzętom!!!


4, Rozmnażanie i składanie jaj

Do kopulacji dochodzi najczęściej wieczorem lub w nocy. Samiec wyczuwa gotową samicę dzięki wydzielanym przez nią feromonom. Upatrzywszy sobie partnerkę staje na wyprostowanych nogach i zaczyna gwałtownie machać na ogonem, uderzając nim o podłoże. Po chwili podbiega do samicy, chwyta ją szczękami za grzbiet, przydusza do podłoża, wchodzi na nią i wprowadza półprącie do jej kloaki, cały czas przytrzymując grzbiet samicy szczękami. Kopulacja trwa od kilkudziesięciu sekund do kilku minut. W czasie kopulacji samiec okazuje swą dominację kąsając samicę w grzbiet i głowę (często bardzo brutalnie). Często kopuluje z jedną samica po kilka razy - jest to jedna z przyczyn, dla których należy trzymać samce z haremami przynajmniej 3-4 samic. Pojedynczą partnerkę samce potrafią zamęczyć na śmierć swoimi zalotami. Samice mogą przechowywać spermę przez kilkanaście miesięcy, 2-3 kopulacje wystarczają więc, by przez cały sezon składały zapłodnione jaja.

Z reguły samice składają jaja mniej więcej 4-5 tygodni po kopulacji. Zdarza się, że pierwsze jaja składane przez samicę są niezapłodnione, dotyczy to zwłaszcza młodych samic. Samica składa jaja w miotach po 2. Zdarza się, że młode (oraz stare) samice składają pojedyncze jaja. Do złożenia jaj samica wybiera ustronne miejsce, najczęściej o wilgotnym podłożu. Kiedy widzimy, że samica nerwowo chodzi po terrarium szukając miejsca do złożenia jaj, możemy wstawić do terrarium pojemnik ze zwliżonym Vermiculitem, lub wilgotnym piaskiem. Na ogół po złożeniu jaj samica zakopuje je grubą warstwą podłoża. Jaj nie powinno się zostawić w terrarium z dorosłymi - szanse na to, że wyklują się młode są zerowe, przy panującej w terrarium wilgotnosci jaja złożone poza pudełkiem z wilgotnym substratem natychmiast zaschną, a w pudełku mogą zostac zgniecione lub przekręcone.


Inkubacja jaj

Świeżo zniesione jaja przenosimy do inkubatora, dokładnie w tej pozycji w jakiej zostały zniesione. Aby zachować właściwą pozycję jaj można zaznaczyć wodoodpornym markerem ich górę. Uwaga: jaj nie wolno pod żadnym pozorem obracać - grozi to utopieniem zarodka!!! Jaja umieszczamy w lekko zwilżonym Vermiculicie lub Perlicie (suchy Vermiculit mieszamy z wodą w stosunku wagowym 3:2 - mozna też zalac go wodą i mocno odcisnąć), tak by były zagłębione w substracie mniej więcej do połowy. Nie zagrzebujemy ich. Stanowczo odradzamy stosowanie innych podłóż, zwłaszcza opartych o substrat pochodzenia organicznego (torf włókno, kokosowe itp.)Podczas inkubacji należy kontrolować wilgotność podłoża, nie może ono być zbyt suche ani zbyt wilgotne ponieważ zarodek może się utopić. Uwagę również trzeba zwrócić na to czy jaja nie pleśnieją. Pleśniejące jaja należy oddzielić od reszty jaj ponieważ wydzielających się z nich amoniak może uśmiercić pozostałe zarodki. Vermiculit jest dostępny w większości dobrych sklepów terrarystycznych i w sprzedaży wysyłkowej i od wielu lat sprawdza się w tysiącach hodowli na całym świecie.  Czas inkubacji zależy od temperatury i waha się od 30 (w temperaturze 32,5°C) do 107 (w temperaturze 24,0°C) dni. Temperatura 24 ° C jest temperaturą progową, jej obniżenie powoduje obumarcie zarodka. Temperatury powyżej 32,5° C są również niebezpieczne dla życia zarodka. W temperaturze 28°C inkubacja trwa około 50-55 dni. Od temperatury inkubacji zależy płeć gekona. Termiczna determinacja płci ma związek z syntezą testosteronu i wpływem jego stężenia na ekspresję genów i rozwój zarodka. Do określenia płci dochodzi w ciągu 2 pierwszych tygodni inkubacji. Badania naukowe potwierdziły, że z jaj inkubowanych przez pierwsze dwa tygodnie w temperaturze 26-27°C klują się głównie samice, w przedziale 29-31°C proporcje płci wynoszą mniej więcej 1:1, a w temperaturach powyżej 31°C, klują się niemal wyłącznie samce. Jeżeli chcemy otrzymać samce należy inkubować jaja przez pierwsze dwa tygodnie w temperaturze 31°C, a następnie obniżyć temperaturę inkubacji o 1-2°C zmniejszający tym samym ryzyko przegrzania zarodków. Jeżeli chcemy otrzymać samice powinniśmy inkubować jaja w temperaturze 26°C przez dwa tygodnie, a następnie podwyż;szyć temperaturę o 2-3°C aby przyspieszyć rozwój zarodków. Co więcej dowiedziono również, że temperatura inkubacji ma wpływ na intensywność ubarwienia gekonów. W skórze młodych wyklutych z jaj inkubowanych w wyższej temperaturze jest zdecydowanie mniej ciemnego barwnika - melaniny.

Co ciekawe z jaj inkubowanych w temperaturze powyżej 32°C klują się samice - zwane przez hodowców "gorącymi" (ang. hot females). Mają one wszystkie cechy fenotypowe samic, są jednak bezpłodne i cechują się niezwykle agresywnym usposobieniem.


Prawidłowo rozwijające się, inkubowane w odpowiedniej wilgotności jaja, z upływem czasu robią się pękate i nieco rosną. Po 1-2 tygodniach inkubacji możemy sprawdzić czy jaja są zapłodnione podświetlając je od tyłu latarką. W zapłodnionych jajach widać rozwijający się układ krwionośny. Uwaga: należy robić to bardzo ostrożnie, żeby nie uszkodzić skorupki i nie przekręcić jaja. Na kilka dni przed wykluciem jaja mogą zacząć się zapadać. Nie należy się tym przejmować. Jeżeli jaja zapadają się wcześniej, mimo iż w inkubatorze panuje wysoka wilgotność, prawdopodobnie są niezapłodnione.
Zapłodnione jaja mają czerwony punkcik po prześwietleniu niezapłodnione mają żółty


Wykluwanie się i odchów młodych

Klucie się gekona trwa kilka godzin. Na powierzchni (często zapadniętego) jaja pojawia się mała bruzdka. Jajo zaczyna w tym miejscu pękać i, po kilku godzinach wychodzi z niego, mierzący 7-8 cm (z ogonem) gekon. Młode są niezwykle żwawe i ruchliwe. Spłoszone reagują syczeniem lub piskiem. Po kilkunastu godzinach od wyklucia, kiedy już całkowicie zresorbują woreczek żółtkowy, młode przenosimy z inkubatora do terrarium lub plastikowego pojemnika o wymiarach 20x30 cm (jeśli zamierzamy trzymać je pojedynczo) lub większego zbiornika, jeśli chcemy trzymać kilka gekonów. Jako podłoże początkowo wykorzystujemy ręczniki papierowe, po około 3-4 tygodniach możemy zacząć przyzwyczajać gekony do piasku lub innego podłoża. Przez pierwsze 2-3 tygodnie w terrarium powinna panować podwyższona wilgotność (nawet rzędu 80%). W terrarium powinno znajdować się schronienie (np odwrócona doniczka, skorupa orzecha kokosowego itp.) miseczka z wodą i miseczka z pokruszoną sepią (lub innym źródłem naturalnego wapnia). Na ogół młode zaczynają żerować dopiero po kilku dniach od wyklucia, z reguły po zrzuceniu wylinki. Podwyższona wilgotność w terrarium pozwala uniknąć kłopotów ze zrzucaniem wylinki. Mł;ode karmimy codziennie - małymi świerszczami, karaczanami lub molami woskowymi. Pokarm za każdym razem posypujemy preparatem witaminowym. Z reguły młode mają niesamowity apetyt, potrafią zjeść nawet kilka świerszczy dziennie. Obficie karmione niezwykle szybko rosną. Wagę 45 gramów są w stanie osiągnąć w ciągu 10 miesięcy od wyklucia. Dlatego niezwykle ważne jest podawanie suplementów witaminowych i wapnia. Co 2-3 tygodnie możemy zrobić gekonom kilkudniową głodówkę. Uwaga: nie należy karmić młodych larwami much (pinki) i moli woskowych, które mogą spowodować perforację jelita, ani larwami drewnojadów, których twarde chitynowe pancerzyki mogą zaczopować układ pokarmowy!!! Jezeli karmimy młode mącznikami należy podawać tylko białe larwy, świeżo po wylince. Więcej o karmieniu w dziale Karmienie.
Ręczniki papierowe idealnie nadają się na podłoże dla młodych gekonów